Yıllardır kullandığınız, emek verdiğiniz 2B arazisi için beklediğiniz haber geldi ve askı ilanları yayınlandı mı? Tebrikler! Bu, mülkiyet yolunda önemli bir adım. Ancak, hak sahibi olarak tapunuza kavuşabilmeniz için dikkatle takip etmeniz gereken kritik süreçler ve süresi içinde yapmanız gereken işlemler bulunuyor. Aksi takdirde, hak kaybı yaşamanız maalesef olası.

Bu rehberimizde, 2B arazileri askı ilanına çıktıktan sonra hak sahiplerinin ne yapması gerektiğini, yasal dayanaklarıyla (özellikle 6292 sayılı Kanun) ve resmi süreçlerle adım adım açıklıyoruz.

2B Arazisi Nedir? Askı İlanı Neden Bu Kadar Önemli?

Öncelikle kısaca hatırlayalım: 2B arazileri, bilim ve fen bakımından orman vasfını yitirmiş ve Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmış arazilerdir. 6292 sayılı Kanun, bu arazilerin kullanıcılarına veya zilyetlerine belirli şartlarla doğrudan satın alma hakkı tanımaktadır.

Askı İlanı ise, ilgili idarelerin (genellikle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri / Milli Emlak Müdürlükleri veya Defterdarlıklar) yaptığı tespitler sonucu belirlenen 2B arazilerinin ve bu arazilerdeki hak sahiplerinin (kullanıcıların/zilyetlerin) listelendiği duyurulardır. Bu ilanlar, genellikle ilgili muhtarlıklarda, belediyelerde ve idarelerin web sitelerinde belirli bir süre (genellikle 30 gün) kamuoyunun bilgisine sunulur.

Askı ilanı, hak sahipliğinizin resmi olarak tanınması ve satın alma sürecinin başlaması için kilit bir aşamadır. Bu nedenle ilanı ve içeriğini dikkatle incelemeniz hayati önem taşır.

Askı İlanı Sonrası Atmanız Gereken Adımlar:

Adım 1: Askı İlanını Derhal Kontrol Edin ve Bilgilerinizi Doğrulayın!

Askı ilanları yayınlandığı andan itibaren ilk işiniz, ilgili muhtarlığa, belediyeye veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü/Milli Emlak Müdürlüğü’ne giderek ya da bu kurumların resmi web sitelerini ziyaret ederek listeleri detaylıca incelemek olmalıdır.

• Adınız Listede Var mı? Hak sahibi olarak adınızın doğru yazılıp yazılmadığını kontrol edin.
• Arazi Bilgileri Doğru mu? Kullandığınız 2B arazisine ait ada, parsel numarası, yüzölçümü gibi bilgilerin doğruluğunu teyit edin.
• Kullanım Durumu ve Süresi: Tespit edilen kullanım durumu ve süresi sizin beyanlarınızla ve gerçek durumla örtüşüyor mu?

Adım 2: Bilgilerde Hata Varsa İtiraz Süresini Kesinlikle Kaçırmayın!

Askı listelerinde adınızın olmaması, eksik veya yanlış yazılması, arazi bilgilerinde hata olması gibi durumlarda yasal itiraz hakkınız bulunmaktadır.

• İtiraz Süresi: 6292 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler uyarınca, askı ilan süresinin bitiminden itibaren genellikle 30 günlük bir itiraz süresi tanınır. Bu süre hak düşürücüdür! Yani, bu süre içinde itiraz etmezseniz, listedeki bilgileri kabul etmiş sayılırsınız. (Not: İtiraz süresi, ilgili idarenin duyurusunda net olarak belirtilir, bu duyuruyu esas alınız.)
• Nereye ve Nasıl İtiraz Edilir? İtiraz merci, askı ilanında belirtilir. Bu merciye (genellikle ilgili yerin bağlı olduğu Kadastro Mahkemesi) verilecek dilekçede, itiraz ettiğiniz hususları açıkça belirtmeli ve varsa delillerinizi (eski tapu kayıtları, vergi kayıtları, beyanlar, tanık bilgileri vb.) eklemelisiniz.
• İtirazın Değerlendirilmesi: İlgili merci itirazınızı değerlendirerek bir karar verecektir.

Adım 3: Doğrudan Satın Alma İçin Başvuru Sürecini Başlatın!

Askı listeleri kesinleştikten sonra (itirazlar sonuçlandıktan veya itiraz süresi bittikten sonra) hak sahibi olarak tespit edilen kişilerin, araziyi doğrudan satın almak için süresi içinde başvuru yapması gerekmektedir.

• Başvuru Süresi: 6292 sayılı Kanun’a göre, doğrudan satın alma hakkından yararlanmak için idarece yapılan yazılı tebligattan veya en son yapılan duyurudan itibaren size verilen süre içinde (genellikle 3 ay olarak uygulanmakla birlikte, idarenin size yapacağı tebligat veya duyurudaki süreyi esas almanız kritik önemdedir) başvuru yapmanız gerekir. Bu süre de hak düşürücüdür.
• Nereye Başvurulur? Başvurular yine ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü (Milli Emlak birimleri) veya Defterdarlığa/Malmüdürlüğü’ne yapılır.
• Gerekli Belgeler (Genel Olarak):
  • Başvuru dilekçesi
  • Nüfus cüzdanı fotokopisi
  • Tüzel kişiler için yetki belgesi, imza sirküleri
  • Varsa kullanıcı olduğunuza dair eski tarihli belgeler
  • İdare tarafından talep edilebilecek diğer belgeler. (Başvuru sırasında idareden güncel ve net belge listesini temin ediniz.)

Adım 4: Satış Bedelinin Belirlenmesi ve Ödeme Koşulları

Başvurunuzun kabul edilmesi durumunda, idare tarafından satın alacağınız 2B arazisinin bedeli belirlenecektir.

• Bedel Tespiti: 6292 sayılı Kanun uyarınca, satış bedeli, arazinin rayiç bedelinin belirli bir oranı (genellikle %70’i, başvuru ve ödeme şekline göre %50’ye kadar düşebilir) olarak hesaplanır. Rayiç bedel, idarenin yetkili komisyonlarınca belirlenir.
• Ödeme Seçenekleri:
  • Peşin Ödeme: Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde genellikle indirim uygulanır (örneğin, %20 ek indirim).
  • Taksitli Ödeme: Belirli bir kısmı peşin, kalanı ise faizsiz veya düşük faizli taksitler halinde ödenebilir. Taksit seçenekleri ve sayısı kanun ve idarenin uygulamalarına göre değişiklik gösterebilir. (Örneğin, bedelin yarısı peşin, kalanı 2 yılda 4 eşit taksitle gibi.)
• Ödeme Süresi: Size tebliğ edilen satış bedelini, belirtilen süreler içinde ödemeniz gerekmektedir. Aksi halde satın alma hakkınız düşebilir.
• Ecrimisil Mahsubu: Eğer daha önce 2B arazisi için ecrimisil (işgal tazminatı) ödemişseniz, ödediğiniz bu bedellerin satış bedelinden mahsup edilmesi (düşülmesi) genellikle mümkündür.

Adım 5: Tapu Tescil İşlemleri ve Mülkiyete Kavuşma

Satış bedelinin tamamını ödedikten veya taksitli satış sözleşmesi yaptıktan sonra, adınıza tapu tescil işlemleri başlatılır.

• İlgili idare, tapu müdürlüğüne tescil için gerekli yazışmaları yapar.
• Tapu harcı ve döner sermaye gibi yasal giderleri ödemeniz gerekebilir.
• Tüm işlemler tamamlandığında, yıllardır kullandığınız arazinin tapusuna resmi olarak sahip olursunuz.

Sıkça Sorulan Sorular ve Önemli Notlar:

• Mirasçılar Başvurabilir mi? Hak sahibi vefat etmişse, yasal mirasçıları süresi içinde gerekli belgelerle birlikte başvuru ve satın alma işlemlerini yürütebilirler.
• Başvuru ve İtiraz Sürelerini Kaçırırsam Ne Olur? Maalesef, kanunda belirtilen hak düşürücü sürelerin kaçırılması durumunda, doğrudan satın alma hakkınızı kaybedebilirsiniz. Bu nedenle takvim yönetimi çok önemlidir.
• Satın Aldığım 2B Arazisini Hemen Satabilir miyim? Tapunuzu aldıktan sonra araziniz üzerinde tam mülkiyet hakkına sahip olursunuz ve yasal kısıtlamalar (örneğin imar durumu) haricinde tasarrufta bulunabilirsiniz.
• Her Askı İlanı Aynı Süreçleri mi İzler? Genel çerçeve 6292 sayılı Kanun ile çizilmiş olsa da her idarenin ve her bölgenin ilan detaylarında ve uygulama süreçlerinde küçük farklılıklar olabilir. Bu nedenle mutlaka bulunduğunuz yerdeki ilgili idarenin (Milli Emlak/Defterdarlık) duyurularını ve size yapılacak özel tebligatları esas alın.

Neden Bir Avukattan Destek Almalısınız?

2B arazilerinin satın alma süreci, birçok teknik detay, yasal prosedür ve dikkat edilmesi gereken süreler içerir.

• Doğru Bilgilendirme: Bir avukat, güncel mevzuat ve uygulamalar ışığında haklarınızı ve yükümlülüklerinizi size tam olarak anlatır.
• Süre Takibi: Hak düşürücü sürelerin (itiraz, başvuru, ödeme) takibini yaparak hak kaybı yaşamanızı önler.
• Belge Hazırlığı ve Başvuru: İtiraz ve başvuru dilekçelerinizin usulüne uygun hazırlanmasını sağlar.
• İdari Süreçlerin İzlenmesi: İdare nezdindeki işlemlerinizi takip eder, olası sorunlara karşı hukuki çözümler üretir.
• Haklarınızın Korunması: Süreç boyunca karşılaşabileceğiniz her türlü hukuki problemde yanınızda olur.

Unutmayın, yıllardır beklediğiniz tapuya kavuşmak için son adımları doğru ve zamanında atmak, geleceğinizi güvence altına alacaktır.

Yasal Uyarı: Bu makale, Mayıs 2025 itibarıyla hazırlanmıştır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Her somut olay kendi özel koşullarında değerlendirilmelidir. 2B arazileriyle ilgili işlemlerinizde, güncel resmi duyuruları takip etmeniz ve spesifik durumunuz için bir avukata danışmanız önemle tavsiye edilir.