Serbest meslek mensubu diyetisyenler, psikologlar, psikolojik danışmanlar, fizyoterapistler, ergoterapistler ve benzeri sağlık profesyonelleri için muayene ve hasta kabul süreçleri, sadece mesleki bilgi ve beceri gerektirmekle kalmaz, aynı zamanda önemli hukuki sorumlulukları da beraberinde getirir. Bu süreçlerde dikkat edilmesi gereken temel hukuki esaslara uyum, hem hastaların haklarını korur hem de uygulayıcıları olası hukuki risklerden muhafaza eder. Hukuki danışmanlık hizmetlerimizle, bu alandaki tüm ihtiyaçlarınıza yönelik kapsamlı destek sunuyoruz.

Muayene ve Hasta Kabullerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki Esaslar

Muayene ve hasta kabul süreçlerinde göz önünde bulundurulması gereken başlıca hukuki sorumluluk doğuran esaslar şunlardır:

• Aydınlatılmış Onam: Hastadan herhangi bir muayene, tedavi veya uygulama öncesinde aydınlatılmış onam alınması şarttır. Bu, hastanın önerilen işlem hakkında tüm riskleri, faydaları, alternatifleri ve olası sonuçları tam olarak anladığını ve bu işlemi özgür iradesiyle kabul ettiğini gösteren yazılı veya sözlü beyanıdır. Özellikle kapsamlı veya riskli işlemler için yazılı onam alınması hayati önem taşır.
• Kişisel Verilerin Korunması (KVKK): Hastaların sağlık verileri, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında “özel nitelikli kişisel veri” olarak kabul edilir ve özel bir koruma altındadır. Bu verilerin toplanması, işlenmesi, saklanması ve aktarılması sırasında KVKK hükümlerine titizlikle uyulması gerekir. Hastaların açık rızası olmadan verilerinin üçüncü kişilerle paylaşılması veya amaç dışı kullanılması hukuki sorumluluk doğurur.
• Gizlilik Yükümlülüğü: Sağlık profesyonelleri, meslekleri gereği öğrendikleri tüm hasta bilgilerini gizli tutmakla yükümlüdürler. Bu yükümlülük, hastanın tedavisi sona erse bile devam eder. Yalnızca yasal zorunluluk hallerinde veya hastanın açık rızasıyla bu bilgiler paylaşılabilir.
• Kayıt Tutma Yükümlülüğü: Her hasta için eksiksiz ve düzenli kayıt tutulması zorunludur. Bu kayıtlar, hastanın tıbbi geçmişi, yapılan muayeneler, uygulanan tedaviler, verilen tavsiyeler ve ilerlemeler gibi tüm bilgileri içermelidir. Bu kayıtlar, hem mesleki standartların yerine getirilmesi hem de olası hukuki uyuşmazlıklarda ispat aracı olarak kritik rol oynar.
• Yetki ve Sınırlar: Her meslek grubunun yasal olarak belirlenmiş yetki ve sorumluluk alanları vardır. Uygulayıcılar, kendi mesleki sınırları dışında kalan konularda işlem yapmaktan kaçınmalı veya hastayı ilgili uzmana yönlendirmelidir. Yetki aşımı, ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir.
• Hizmet Sözleşmeleri: Sağlık profesyonelleri ile hastalar arasında yapılan hizmet sözleşmeleri (randevu, ücretlendirme, iptal koşulları vb.), şeffaf ve yazılı olmalıdır. Bu sözleşmeler, her iki tarafın da haklarını ve yükümlülüklerini netleştirmelidir.
• Ayıplı Hizmet Sorumluluğu: Sağlık hizmeti sunan kişi veya kurumlar, hastaya sundukları hizmetin eksik, hatalı veya standartlara aykırı olması durumunda ayıplı hizmetten kaynaklanan sorumluluk altına girebilirler. Bu durum, tazminat taleplerine yol açabilir.

Örnek Hasta Kabul ve Onam Formu

Aşağıda, genel bir çerçeve sunan örnek bir Hasta Kabul ve Aydınlatılmış Onam Formu bulunmaktadır. Bu form, her meslek grubunun ve uygulamanın özel ihtiyaçlarına göre uyarlanmalı ve gerekirse hukuki danışmanlık alınarak özelleştirilmelidir.

HASTA KABUL VE AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU

Hasta Bilgileri:

• Adı Soyadı:
• T.C. Kimlik Numarası:
• Doğum Tarihi:
• Cinsiyet:
• Adres:
• Telefon Numarası:
• E-posta Adresi:
• Acil Durum Kişisi Adı Soyadı:
• Acil Durum Kişisi Telefon Numarası:
• Mesleğiniz:
• Sigorta Bilgileri (varsa):

Genel Sağlık ve Anamnez Bilgileri:

• Herhangi bir kronik rahatsızlığınız var mı? (Evet / Hayır)
  • Eğer evet ise, lütfen belirtiniz:
• Düzenli kullandığınız ilaçlar var mı? (Evet / Hayır)
  • Eğer evet ise, lütfen belirtiniz:
• Herhangi bir alerjiniz var mı? (İlaç, gıda, lateks vb.) (Evet / Hayır)
  • Eğer evet ise, lütfen belirtiniz:
• Daha önce herhangi bir ameliyat geçirdiniz mi? (Evet / Hayır)
  • Eğer evet ise, lütfen belirtiniz:
• Hamilelik durumu veya şüphesi var mı? (Kadın hastalar için) (Evet / Hayır)
• Başka bir sağlık profesyonelinden (doktor, psikiyatrist vb.) takip veya tedavi görüyor musunuz? (Evet / Hayır)
  • Eğer evet ise, lütfen belirtiniz:
• Başvuru nedeniniz ve beklentileriniz nelerdir?

Aydınlatılmış Onam Metni:

Sayın Hasta/Danışan,

Bu form, size sunulacak hizmetler ve bu hizmetlerin olası sonuçları hakkında bilgilendirilmenizi ve bu hizmetleri özgür iradenizle kabul ettiğinizi teyit etmenizi sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Lütfen aşağıdaki maddeleri dikkatlice okuyunuz.

1. Sunulacak Hizmetler: Size [Diyetisyenlik / Psikologluk / Fizyoterapistlik / Ergoterapistlik – ilgili meslek adı belirtilecek] kapsamında [verilecek hizmetin kısa tanımı, örn: beslenme danışmanlığı, terapi seansları, fizik tedavi, mesleki terapi] hizmeti sunulacaktır. Hizmetin detayları ve süreci hakkında tarafımdan yeterli bilgi aldığımı beyan ederim.
2. Olası Riskler ve Faydalar: Sunulacak hizmetin olası faydaları [faydalar belirtilecek, örn: daha sağlıklı beslenme alışkanlıkları, ruhsal iyilik hali, fiziksel fonksiyonlarda iyileşme] olmakla birlikte, [olası riskler belirtilecek, örn: başlangıçta hissedilebilecek adaptasyon zorlukları, mevcut semptomlarda geçici artış, fiziksel rahatsızlık vb.] gibi olası riskler veya yan etkiler hakkında bilgilendirildim.
3. Alternatif Yöntemler: Talep ettiğim hizmete yönelik başka alternatif yöntemler bulunup bulunmadığı hakkında bilgilendirildim ve bu alternatifler hakkında yeterli bilgiye sahibim.
4. Gizlilik ve Kişisel Verilerin Korunması: Sağlık bilgilerimin ve tarafımla ilgili tüm kişisel verilerin, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) ve ilgili mevzuat uyarınca korunacağı, yalnızca yasal zorunluluk hallerinde veya benim yazılı rızamla üçüncü kişilerle paylaşılabileceği, anonimleştirilerek bilimsel çalışmalarda kullanılabileceği hakkında bilgilendirildim ve rıza gösteriyorum.
5. Kayıt Tutma: Süreç boyunca sağlık kayıtlarımın ve yapılan işlemlerin tarafınızca düzenli olarak tutulacağı bilgisini aldım. Bu kayıtların yasal süreler boyunca saklanacağını biliyorum.
6. Hizmeti Reddetme Hakkı: Herhangi bir aşamada sunulan hizmeti veya önerilen uygulamayı reddetme hakkımın olduğu, bu durumda ortaya çıkabilecek olası sonuçlar hakkında bilgilendirildiğimi biliyorum.
7. Ücretlendirme ve Ödeme Koşulları: Hizmetin ücreti, ödeme planı ve iptal/erteleme koşulları hakkında tarafıma detaylı bilgi verildi ve bu koşulları kabul ediyorum.
8. Sorular ve Anlaşılabilirlik: Hizmetle ilgili tüm sorularımın tarafıma açık ve anlaşılır bir şekilde cevaplandığını, bu formu okuduğumu ve içeriğini tam olarak anladığımı beyan ederim.

Yukarıdaki bilgileri okudum, anladım ve bana sunulacak hizmetleri özgür irademle kabul ediyorum.

Hasta/Danışan Adı Soyadı:

İmza:

Tarih:

Uygulayıcı Bilgileri:

• Uygulayıcı Adı Soyadı:
• Unvanı:
• İmza:
• Tarih:

Sitemizde paylaştığımız sözleşme ve formlar, temel nitelikte olup her somut olay kendisine özgü yorumlanmalıdır. Matbu belge örneklerinin kişiye özgü düzenleme yapılmaksızın kullanılmasını tavsiye etmemekteyiz. Somut olayınıza uygun doğru yönlendirmeyi hukuki danışmanınız yapacaktır. Hukuki danışmanlık hizmetlerimizle, bu tür formların hazırlanmasında, KVKK uyumluluğunun sağlanmasında ve mesleki sorumluluklarınızın belirlenmesinde size özel çözümler sunarak, güvenli ve sorunsuz bir çalışma ortamı sağlamanıza yardımcı olabiliriz. Daha fazla bilgi ve detaylı danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.